PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği), 2024 yılı yaklaşırken iş dünyasının sıcak gündemi olan ücret artış ve yan haklar trendlerinin konuşulduğu özel bir webinar düzenledi. Ücret artışlarının ve yan haklardaki trendlerin çalışma hayatına, çalışana ve işverene etkisinin incelendiği webinarda çarpıcı veriler üzerinde duruldu.
Moderatörlüğünü 100sClub Kurucu Ortağı Burcu Erol‘un üstlendiği ‘Ücret Artışları ve Yan Haklardaki Trendler’ başlıklı webinarda konuşmacı olarak Mehmet Koçak Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Koçak ve MERCER Türkiye ve Doğu Akdeniz CEO’su Dinçer Güleyin yer aldı.
2023’te şirketlerin %67’si iki kez ücret artışı yaptı’
Webinarda Dinçer Güleyin MERCER araştırmalarından hareketle ücret artış ve yan hak trendlerini geçmiş yıllar ile kıyaslayarak gelecek yıl beklentileri açısından değerlendirdi. Güleyin’in, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Şirketlerin 2022’de %63’ü, 2023’te ise %67’si yılda iki kere çalışan ücretlerine zam yaptı. Yıl içinde üç veya daha çok kez zam yapanların oranı 2022’de %34, 2023’te ise %26 idi. 2024’e baktığımızda ise şirketlerin %59’unun yıl içerisinde bir kez, %33’ünün iki kez, %8’inin ise üç kez veya üzerinde ücret artışı yapmayı planladığını görüyoruz. Elbette bu oranlar bugünden bakılınca görülen değerler.”
‘Şirketlerin %79’u ocakta zam planlıyor, %32’si ikinci veya üçüncü zam için temmuz ayını değerlendiriyor’
“Şirketlerin %79’u 2024’ün ocak ayında zam yapmayı planlıyor. Bu, 2023 ile aynı oranda. Önümüze çıkan değişik bir veri, 2023’te ikinci veya üçüncü zam için %78 oranında şirket temmuz ayını değerlendirirken, bu oran 2024’te %32’ye düşmüş durumda.”
‘Yeni mezun ile genel müdür maaşları arasındaki makas 13 kata düştü’
“Genel olarak Avrupa ülkelerinde üniversiteden yeni mezunlar ile genel müdür ücretleri arasındaki fark daha azken, Orta Doğu ülkelerinde bu farkın daha fazla olduğunu görüyoruz. Türkiye’de bu makas kapanmaya devam ediyor. 2021’de bu fark 17 kat seviyesindeyken, 2023’te 13 kata kadar düşmüş durumda.”
‘Yetenek ve beceri bazlı ödüllendirme sistemleri ön plana çıkıyor’
“Ödüllendirme enflasyonist bir ortamda her zamankinden daha da kritik bir şekilde odak noktasında. Geleneksel ücret yaklaşımları ve ödüllendirmeler ihtiyacı karşılamıyor. Bu yaklaşım yerini yeteneklerin ve becerilerin ödüllendirilmesi yaklaşımına bırakıyor. Yeteneklerin, becerilerin ölçümlenerek, pozisyondan ihtiyaç duyulan kritik becerilerin ödüllendirilmesi ile ihtiyaç duyulan becerileri öne çıkartmak, bu yolla yeteneği elde tutmak ön plana çıkıyor. Kısa vadeli teşvikler, uzun vadeli teşvikler, baz ücrette farklı ücret politikaları, yüksek potansiyelli çalışanlara yönelik daha rekabetçi ücret politikası, destekleyici İK politikaları, döviz bazlı ücret politikası uygulamaları bu anlamda dikkat çekiyor.”
‘Sendikalar toplu iş sözleşmeleri için asgari ücret zam oranının açıklanmasını bekliyor’
Mehmet Koçak Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Koçak ise konuşmasında asgari ücret artışı üzerinde durdu. Koçak konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Ocak ayında başlayacak toplu iş sözleşmeleri için henüz daha sendikalardan toplu iş sözleşmesi teklifi gelmedi. Çünkü taban ücret olan asgari ücrete yapılacak zam oranı bekleniyor. Eğer toplu iş sözleşmesinin olduğu kurumda asgari ücrete bağlı bir sistem varsa pek sorun yaşanmıyor. Yeni yapılacak toplu iş sözleşmelerinde de sendikalar şu anda oran açıklandıktan sonra görüşmelerini başlatmaya hazırlanıyorlar.”
‘Yemek kartlarıyla ilgili düzenleme bekleniyor’
“Yemek kartlarının sadece yemek için kullanılması gerekiyor. SGK, yemek kartları ile yemek harici alışveriş yapıldığı tespit edilirse işletmelere fark matrahları çıkaracak. Bunu tüm iş dünyasına duyurmuş olalım. Yeni dönemde bu konuyla ilgili bir çalışma yapılıyor. İnsanların marketten yiyecek alabilmesi mümkün ama yemek harici kalemlerde alışveriş yapılamayacağı bir düzenleme bekleniyor. Devletin gelir kaybının azaltılması açısından da faydası olacak bir uygulama olacak bu. İlgili sektöre de marketlerde yemek kartlarıyla alışverişin önünün açılması fayda sağlayacaktır.”