İşe alım sürecinde, iş yerleri iş sözleşmesi yapacağı işçi hakkında birtakım bilgiler edinmek ve bunlar sonucunda işçiyi işe alıp almamaya karar vermek durumundadır.
İşe alım sürecinde adayların işverenlerle paylaştığı kişisel veriler nasıl kullanılmalıdır? İşe alım sürecinde KVKK kapsamında yapılan yanlışlar nelerdir?
İşverenin işçiye yönelik bilgi edinme hakkının işverenin yönetim hakkından kaynaklandığı sabittir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus işverenin soracağı soruların işçinin mesleki bilgisini ölçmek
ve meslek yaşantısı hakkında bilgi edinmek ile sınırlı tutulmasıdır.
İşe alım sürecinde insan kaynakları tarafından işçinin rızası alınmak suretiyle kendisinden “ileride ihtiyaç olur” düşüncesiyle maksimum seviyede veri toplanmasından ziyade işe alımla sınırlı ve gereken ölçüde kişisel veri elde edilmelidir.
Birkaç örnek üzerinden incelemek gerekirse;
İşe girmek isteyen kişiden doğum tarihi, diploması veya iş tecrübeleri ile ilgili veriler almak
objektif koşullarda makul iken evlilik durumu ile ilgili ya da siyasi görüşü ile ilgili verilerin
işlenmesi rıza dahilinde olsa bile hukuka aykırılık oluşturabilecek mahiyettedir.
Doktrin bu kapsamda özellikle İş Kanunu’nun nispi emredici yapısı ve KVK Kanunu’nun özel
hayatın gizliliğini koruyan yapısından yola çıkarak işe alım esnasında alınan pek çok veride
gereklilik ve ölçülülük ilkesine önem vererek değerlendirmeler yapmıştır.
Kurumlar tarafından işe alım sırasında yapılan alkol/uyuşturucu madde testlerinde işçinin
açık rızası alınmalı, bu testler başka hiçbir amaçla kullanılmamalı ve bu testlere ilişkin
sonuçların gerek fiziki gerek elektronik ortamda güvenliği sağlanmalıdır.
Bir diğer örnekte işe alım süreçlerinde kullanılan psikolojik testler ve buradan elde edilen verilerin kullanımını ele alacak olursak;
Psikolojik testlerle birlikte sağlanan verinin işçinin psikolojik sağlığına dair olması sebebiyle açık rıza şart olmakla
birlikte testte yer alan sorular işçinin kişiliğini ihlal eder nitelikte ise ve işçinin işe alınacağı
pozisyon için objektif olarak bu testin yapılması gerekli değil ise rızanın da hukuka
uygunluk şartı oluşturmayacağına dikkat edilmelidir.
Eda Akar
İnsan Kaynakları Profesyoneli
