Çalışma hayatının her adımında yalnızca cinsiyeti nedeniyle zorluk yaşayan kadınlar, özellikle aile hayatında aynı anda bir anne, bir eş ve bir çalışan olmanın getirdiği zorlukları tek başına üstlenmeye çalışıyor. Günümüzde kadınların iş hayatına daha fazla katılımı ile ilgili birçok proje hayata geçse de halen tüm Dünya’da kadınların iş hayatına katılımı erkeklere nazaran geride.
Günümüzde bile iş hayatına atılma yada girişimcilik noktalarında bir takım engellerle karşılaşan kadınlar için eski tarihlerde çalışmak tahmin edilebileceği gibi çok çok zordu. Bu nedenle de kadınlar tarafından çalışma hayatına atılan ilk cesur adımların ne denli önemli olduğunu söylemeye gerek dahi yok. Osmanlı zamanında büyük cesaret isteyen işlere kalkışarak tüm olumsuz engeller ve baskılara rağmen ilk iş kadını olmayı başaran kadınlarımızın ilk adımlarını tekrar hatırlatmak istedik.
Osmanlı Döneminde Çalışma Hayatına Atılan İlk İş Kadınları
Naciye Suman
İlk profesyonel Müslüman kadın fotoğrafçı olan Naciye Suman, 1919 yılında “Türk Hanımlar Fotoğrafhanesi” ismiyle bir stüdyo açmıştır. I. Dünya Savaşı’nda eşinin cepheye gitmesiyle ailenin geçimini üstlenen Naciye Suman, açtığı fotoğraf stüdyosuyla sadece kadınlara hizmet etmeye başlamıştır. Stüdyonun dışına çıkarak, düğünlere fotoğraf çekmeye gitmiş ve sarayda Sultan Reşat’ın torunlarına fotoğraf dersi vermiştir.
Emine Seher Ali Hanım
Dersaadet Telefon Anonim Şirket-i Osmaniyesi, 1913 yılında gazetelere ilan vererek kadın santral memureleri aramakta olduğunu duyurmuştur. O zamanın kadın dergilerinden olan ‘Kadınlar Dünyası’ dergisinde de yayınlanan bu ilana rağmen kadınlardan bir atak göremeyen Emine Seher Ali Hanım’ın kadınları sertçe eleştirmesinin ardından, kadınlar harekete geçmeye başlamıştır. Ardından telefon şirketinin çıkardığı zorluklara rağmen direnen kadınların çabaları zaferle sonuçlanmış, yedi Osmanlı hanımı santral memuresi olarak işe alınmıştır.
Feride Şevket Hanım
İlk Türk Müslüman kadın bankacı olan Feride Şevket Hanım, 1921 yılında Osmanlı bankasında çalışmaya başlamıştır. İlk kadın bankacının mesleğe atılması daha eski tarihlere dayansa da, hem Türk hem de Müslüman bir kadının işe başladığı tarih 1921 olarak belirtiliyor. Müslüman hanımlara hizmet veren bir birimde gişe memuresi olarak bir süre çalışan Feride Şevket Hanım’ın ardından kadınların iş imkanı genişlemeye, ilerleyen zamanlarda bankada çalışan kadınların Türk ve Müslümanlardan oluşan yüzdesi artmaya başlamıştır.
Afife Jale
Sahneye çıkan ilk Türk kadın oyuncu olan Afife Jale, 1919 tarihinde, Hüseyin Suat’ın “Yamalar” adlı oyununda, Emel rolü ile ilk kez sahneye çıkmıştır. İkinci kez sahneye çıkmasının ardından tutuklanmaya çalışılan ve kaçmayı başaran Afife Jale tüm zorluklara ve engellere karşı sahne tutkusunu bırakmamıştır. Cumhuriyet’in ilanından sonra kadın oyuncuların desteklenmesiyle, amacına ulaşmayı başarmıştır.
Mihri Müşfik Hanım
Türkiye’de çağdaş resim çalışmalarını ilk başlatan kadın ressam olarak tanınan Mihri Müşfik Hanım, kız öğrencilerin gittiği bir Güzel Sanatlar Akademisi’nin yöneticisi olmuştur. Pek çok kadın ressamın yetişmesini sağlamıştır.
Arife Hanım
İlk kadın dergi sahibi olan Arife Hanım, 1884 yılında Şukûfezar dergisini yayınlamıştır. Kadrosunun da kadınlardan oluştuğu derginin ilk sayısında; “Biz saçı uzun, aklı kısa denilerek erkeklerin alaycı gülüşlerine hedef olan bir tayfayız. Erkekliği kadınlığa, kadınlığı erkekliğe tercih etmeyerek bunun aksini ispat etmeye çalışacağız.” yazısı yayımlanmıştır.
Kaynak: itohaber.com
